Θα ήθελα ξεκινώντας να ευχαριστήσω τη φίλη και συνάδελφο Στέλλα Μέλκου για την τιμή που μου έκανε με την πρόσκλησή της να μιλήσω στην εκδήλωση των συλλόγων σας, και να μοιραστώ μαζί σας σκέψεις, γνώσεις και βιώματα.
Από τη σύντομη ιστορική ανάλυση που ακούσαμε, ένα πρώτο θέμα που προκύπτει, είναι ότι η αποκλειστική κυριαρχία είτε της θηλυκής ενέργειας είτε της αρσενικής, αργά ή γρήγορα έφερε τις ανθρώπινες κοινωνίες σε αδιέξοδο, ένα αδιέξοδο τα αποτελέσματα του οποίου βιώνουμε σήμερα. Η βασική αιτία, όπως αναφέρθηκε ήδη, είναι η έλλειψη ισορροπίας που γενικά προκαλεί και προκαλείται, συντηρεί και συντηρείται, ανακυκλώνοντας αδιέξοδα, συγκρούσεις, επιδίωξη ελέγχου και κυριαρχίας του ενός ατόμου πάνω στο άλλο, της μίας ομάδας πάνω στην άλλη, ή ενός ατόμου πάνω σε κάποια ομάδα, με αποτέλεσμα την εναλλαγή των προσώπων και ρόλων καταπιεζόμενου και καταπιεστή, θύματος και θύτη. Αυτή η έλλειψη ισορροπίας προκαλεί δυσλειτουργικότητα και αναποτελεσματικότητα και φυσικά πολύ πόνο και καταστροφή.
Παραδείγματα έλλειψης ισορροπίας παρατηρούμε συχνά γύρω μας. Ας αναφέρουμε ενδεικτικά μερικά: σε κάποιο μέρος άνθρωποι πνίγονται από την πολλή βροχή και κάπου αλλού πεθαίνουν επειδή δεν υπάρχει σταγόνα νερό, σε κάποιες περιοχές αγροτικά προϊόντα πετιούνται στις χωματερές για να μην πέσουν οι τιμές, ενώ σε άλλες άνθρωποι πεθαίνουν επειδή δεν βρίσκουν τροφή, κάποιοι ζουν σε τεράστιες επαύλεις χιλιάδων τετραγωνικών και άλλοι ζουν κυριολεκτικά στο δρόμο. Η έλλειψη ισορροπίας οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις, τα αποτελέσματα και οι συνέπειες της οποίας είναι ορατά γύρω μας.
Αναφέρθηκα νωρίτερα και θα ήθελα να επεκταθώ πάνω στις έννοιες θηλυκή και αρσενική ενέργεια, εννοώντας τις αρχετυπικές ενέργειες, εκφράσεις των οποίων βλέπουμε παντού στη φύση, στο ζωικό καθώς και το φυτικό βασίλειο. Εκφράσεις των ενεργειών αυτών είναι η γυναίκα και ο άνδρας, ενέργειες που υπάρχουν μέσα στην κάθε μία και στον κάθε ένα από μας.
Με τον όρο «αρχετυπικές ενέργειες» εννοούμε το αρχικό μοτίβο από το οποίο ξεκίνησαν και εξελίχθηκαν αυτές οι ενέργειες. Πρώτα απ’ όλα να αναφέρουμε ότι η θηλυκή και η αρσενική ενέργεια είναι δύο απόψεις, δύο πλευρές της ίδιας ενέργειας, οι οποίες διαχωρίστηκαν.
Η αρσενική ενέργεια συμβολικά τοποθετείται στη δεξιά πλευρά μας, είτε είμαστε γυναίκες είτε άνδρες και είναι η πλευρά που εκδηλώνεται προς τα έξω, που δίνει, που αναζητάει να ξεχωρίσει, να βρει την ταυτότητά της, να δράσει. Είναι η ενέργεια που μπορεί να εστιάζεται και να είναι προσηλωμένη σε κάποιο στόχο.
Η θηλυκή ενέργεια συμβολικά τοποθετείται στην αριστερή μας πλευρά, είναι η ενέργεια της εστίας, της ζεστασιάς, της πρωταρχικής πηγής, του φωτός και της αγνότητας. Είναι η πλευρά που λαμβάνει, είναι η ενέργεια που αγκαλιάζει, είναι η ανεξάντλητη πηγή, είναι ο ωκεανός που περιλαμβάνει τα πάντα χωρίς να γνωρίζει διαχωρισμούς.
Είναι απαραίτητο οι δύο ενέργειες να βρίσκονται σε αρμονία, ισορροπία και συνεργασία έτσι ώστε να γίνεται μεταξύ τους ένας όμορφος ρυθμικός χορός, μία συνεχόμενη ροή υψίστου κάλους, όπου το αποτέλεσμα είναι μια γιορτή δημιουργίας, αγάπης και χαράς. Όταν θα βρίσκονται σε ισορροπία τότε και θα έχουμε την ξεχωριστή μας ταυτότητα αλλά και θα είμαστε αρμονικά μέλη του συνόλου.
Είδαμε λοιπόν και βλέπουμε τις συνέπειες της έλλειψης ισορροπίας. Μπορούμε να φανταστούμε την αρμονία της ισορροπίας καθώς και το πώς θα ήταν αν ζούσαμε με αυτές τις ευνοϊκές συνθήκες; Τώρα λοιπόν τίθεται το ουσιαστικό ερώτημα: ποιο είναι το επόμενο βήμα; Πώς θέλουμε να προχωρήσουμε από εδώ και μπρος; Θέλουμε να επαναλάβουμε τον κύκλο, με όλες τις συνέπειες που ήδη γνωρίζουμε και βιώνουμε, ή μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη γνώση που αποκτήσαμε ώστε να μην επαναλάβουμε τα ίδια; Μήπως κουραστήκαμε να βιώνουμε τα ίδια και τα ίδια και έχουμε πια το κίνητρο να αναζητήσουμε πιο αποτελεσματικούς τρόπους; Αυτή είναι μια από τις βασικές αφορμές που ξεκινούν τις αλλαγές: όταν πούμε φτάνει πια, δεν το θέλω άλλο αυτό.
Σε τι κόσμο και πώς θέλουμε να ζήσουμε; Σε τι κόσμο θέλουμε να ζήσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας;
Η ισορροπία είναι απαραίτητη παντού. Ισορροπία ανάμεσα στην ύλη και το πνεύμα, ισορροπία ανάμεσα στο νου και την καρδιά, στη σκέψη και το συναίσθημα. Εμείς οι γυναίκες φροντίζουμε πολλά και πολλούς, παιδιά, γονείς, σύντροφο. Φροντίζουμε τις οικογένειες των παιδιών μας, μεγαλώνουμε εγγόνια. Οι περισσότερες από μας είμαστε εργαζόμενες, είμαστε μέλη διαφόρων ομάδων και συλλόγων, διοργανώνουμε και συμμετέχουμε σε διάφορες εκδηλώσεις. Όλα αυτά απαιτούν χρόνο, φροντίδα, ενέργεια.
Εμείς οι γυναίκες πετύχαμε πολλά. Είμαστε αξιέπαινες και μας αξίζουν συγχαρητήρια. Είμαστε όμως ευτυχισμένες, είμαστε υγιείς, νιώθουμε πληρότητα, γαλήνη, ηρεμία; Και αν όχι, γιατί; Ένας λόγος ίσως είναι, ότι για να μπορέσουμε να βγούμε, να παλέψουμε, να διεκδικήσουμε, να ξεχωρίσουμε και να σταθούμε σε έναν κόσμο ανδροκρατούμενο, ήταν απαραίτητο να λειτουργήσουμε με την αρσενική μας ενέργεια, επειδή αυτά όπως είπαμε πρωτύτερα, είναι γνωρίσματα της αρσενικής ενέργειας. Οπότε και καταπιέσαμε τη θηλυκή μας ενέργεια και αυτά που βιώνουμε είναι το αποτέλεσμα της καταπίεσης αυτής. Είναι τυχαίο άραγε που υπάρχουν σήμερα, τόσες γυναίκες με γυναικολογικά προβλήματα;
Είναι χρήσιμο να αναρωτηθώ λοιπόν: αυτά που κάνω με γεμίζουν ή με στραγγίζουν κι αν ναι πόσο; Τι είναι αυτό που με κουράζει; Μήπως αναλαμβάνω περισσότερα από όσα αντέχω προσπαθώντας να αποδείξω κάτι; Και σε ποιον; Ποιες είναι η βαθύτερες προθέσεις, ποια είναι το κίνητρά μου; Συνήθως είναι κρυμμένα τόσο καλά, που ούτε κι εμείς οι ίδιες δεν τα αναγνωρίζουμε. Μήπως έχω συγκεκριμένες προσδοκίες; Περιμένω ανταπόδοση και μάλιστα με συγκεκριμένο τρόπο, τη στιγμή που τη θέλω, από εκεί που τη θέλω και με τον τρόπο που τη θέλω;
Ζητάω αυτό που επιθυμώ και με ποιον τρόπο; Ή μήπως απλά περιμένω οι άλλοι να καταλάβουν από μόνοι τους τι είναι αυτό και να ανταποκριθούν; Και πώς είναι δυνατό να καταλάβουν οι άλλοι αν εμείς δεν το εκφράσουμε, πώς να ξέρουν αν δεν το ζητήσουμε; Και όταν τα πράγματα δεν ανταποκριθούν στις προσδοκίες μου τότε απογοητεύομαι, πικραίνομαι, πληγώνομαι, θυμώνω, κλείνομαι στον εαυτό μου. Όταν κλείνομαι, κάνω ακριβώς αυτό, κλείνω, μπλοκάρω, δεν είμαι δεκτική και δεν μπορώ έτσι να αναγνωρίσω και να τη λάβω, ακόμα κι αν έρθει η ποθούμενη ανταπόδοση. Δεν γνωρίζουμε πώς να αντιμετωπίσουμε και να διαχειριστούμε αυτές τις καταστάσεις αποτελεσματικά. Μαθαίνουμε να καταπιέζουμε συναισθήματα και τα καταπιεσμένα συναισθήματα αργά ή γρήγορα οδηγούν σε σωματικά συμπτώματα, σε σωματική ασθένεια. Η καταστολή των συμπτωμάτων αυτών συχνά γίνεται με κάποια φαρμακευτική αγωγή, συνήθως όμως χωρίς να διερευνούνται και να αναζητούνται οι βαθύτερες αιτίες σε άλλα επίπεδα. Έλλειψη ισορροπίας και εδώ, η υπερβολική εστίαση στο βιολογικό επίπεδο.
Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να φροντίζουμε και τον εαυτό μας, επειδή αυτή η φροντίδα μας δίνει πληρότητα και αυτή η πληρότητα οδηγεί στην ύπαρξη ισορροπίας ανάμεσα σε αυτό που δίνουμε και σε αυτό που λαμβάνουμε. Είναι επίσης επιθυμητή η ισορροπία ανάμεσα στη φροντίδα που δίνουμε στους άλλους και στη φροντίδα που δίνουμε στον εαυτό μας, ισορροπία στη φροντίδα του σώματος, του νου, του συναισθήματος και του πνεύματός μας. Αυτή η φροντίδα, η ποιοτική φροντίδα, θα φορτίσει τις μπαταρίες μας, θα μας γεμίσει ενέργεια και έτσι θα δίνουμε από το περίσσευμα και όχι από το στέρημά μας.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα επιτεύγματά μας, να είμαστε υπομονετικές με τον εαυτό μας, να βάζουμε αγάπη, χαρά και απόλαυση σε αυτά που κάνουμε για να βιώνουμε την γαλήνη. Επειδή ακόμα κι αν αυτά που κάνουμε είναι πράγματα που θέλουμε, χωρίς τα συστατικά αυτά δεν έχουν ποιότητα και οδηγούν σε κούραση, σε εξάντληση σωματική και ψυχική.
Η ισορροπία λοιπόν είναι μία βασική έννοια και ένας σημαντικός παράγοντας που πιστεύω είναι απαραίτητο να λαμβάνουμε υπόψη μας. Αν παρατηρήσουμε πού υπάρχει έλλειψη ισορροπίας και μπούμε στη διαδικασία να την αποκαταστήσουμε, πιστεύω ότι αυτό θα συμβάλλει σημαντικά στο να καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις της εποχής μας και να βρούμε λύσεις σε ότι μας απασχολεί. Πιστεύω ότι λύσεις υπάρχουν πάντα αρκεί να πιστέψουμε ότι υπάρχουν και να είμαστε πρόθυμες να τις εφαρμόσουμε.
Ένα δεύτερο βασικό θέμα που βγαίνει από την ανάλυση είναι το θέμα των αλλαγών. Ακούσαμε για τις αλλαγές που έγιναν στο πέρασμα των αιώνων. Μαθαίνουμε και από την Ιστορία την πορεία της ανθρωπότητας, παρατηρούμε τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας, καθώς επίσης βιώνουμε αλλαγές σε προσωπικό επίπεδο.
Η αλλαγή, γενικά, είναι μία φυσιολογική κατάσταση, μία φυσιολογική πορεία, είναι η φυσιολογική ροή των πραγμάτων. Τίποτα δεν μένει στάσιμο στη ζωή, στη φύση, στο σύμπαν. Η ροή μπορεί να κατευθύνεται προς την εξέλιξη και την πρόοδο ή προς τη φθορά και την αποσύνθεση. Η κατεύθυνση αυτή της πορείας και ο ρυθμός της, εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες.
Ας δούμε πρώτα τα είδη των αλλαγών. Υπάρχουν:
· Οι φυσικές ή φυσιολογικές αλλαγές, που συμβαίνουν με το πέρασμα του χρόνου.
· Οι διάφορες καταστάσεις που συμβαίνουν σε διάφορα στάδια ή φάσεις της ζωής μας – ένας γάμος, μία γέννηση, σπουδές, μία αλλαγή στη δουλειά, μία μετακόμιση, κλπ.
· Οι συνειδητές αλλαγές που συμβαίνουν κατόπιν συνειδητής απόφασης, συνειδητής επιλογής.
Μία άλλη κατάταξη αλλαγών είναι:
Οι αλλαγές στο φυσικό, νοητικό, συναισθηματικό και πνευματικό επίπεδο.
Οι αλλαγές που συμβαίνουν στο φυσικό επίπεδο είναι οι πιο εμφανείς επειδή είναι πιο εύκολα ορατές, αλλά τι συμβαίνει με τις αλλαγές στα άλλα επίπεδα; Τις αντιλαμβάνομαι; Τις συνειδητοποιώ;
Μπήκαμε ήδη σε καινούργια χιλιετηρίδα. Αυτό από μόνο είναι μία σημαντική αλλαγή. Ήδη διανύουμε την πρώτη δεκαετία του πρώτου αιώνα αυτής της χιλιετηρίδας. Τα πράγματα είναι διαφορετικά, αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς γύρω μας. Ακούμε διάφορα μηνύματα, για καταστροφές, για συντέλεια, για κρίσεις, για αποκάλυψη, μηνύματα που προκαλούν φόβο και ανασφάλεια. Ισχύουν; Μπορούν να υπάρξουν μηνύματα ελπίδας και αισιοδοξίας μέσα σ’ αυτόν τον καταιγισμό που δεχόμαστε καθημερινά από διάφορες πηγές; Φυσικά και μπορούν.
Έρχεται η συντέλεια του κόσμου; Βεβαίως, αλλά ποιου κόσμου; Του παλιού κόσμου, έτσι όπως τον γνωρίζουμε ως τώρα. Και θα πάρει αρκετό καιρό για να ολοκληρωθεί. Με κάθε τέλος όμως έρχεται μία καινούργια αρχή, με κάθε κύκλο που κλείνει, ένας καινούργιος ανοίγει, κι έτσι ενώ στο ένα επίπεδο ο ένας κόσμος κλείνει τον κύκλο του, ένας άλλος καινούργιος κόσμος έχει ήδη γεννηθεί και μεγαλώνει.
Ζούμε την εποχή της αποκάλυψης; Φυσικά ναι, αλλά της αποκάλυψης με την κυριολεκτική έννοια του όρου αποκαλύπτω, που σημαίνει κάνω τα αποκαλυπτήρια, ξεσκεπάζω, ρίχνω το πέπλο. Θα αποκαλυφθούν αλήθειες οι οποίες για διάφορους λόγους ήταν καλυμμένες, κρυμμένες.
Πώς αντιμετωπίζουμε τις αλλαγές; Πώς αντιμετωπίζουμε τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας σε σχέση με κάποιο γεγονός ή αλλαγή στη ζωή μας;
Λόγω συνήθειας, βολέματος ή άγνοιας, τις περισσότερες φορές αντιδρούμε με φόβο στις αλλαγές, μας προκαλούν ανασφάλεια, κι αυτό σε κάποιο επίπεδο και μέχρι ένα σημείο είναι φυσικό. Η αλλαγή, οποιαδήποτε αλλαγή, εμπεριέχει το άγνωστο. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει και γι’ αυτό και αντιδρούμε. Αν όμως μπούμε στη διαδικασία να ανταποκριθούμε με εμπιστοσύνη, δηλαδή, αν δούμε το καινούργιο σαν ευκαιρία για γνώση και εξέλιξη, αν αξιολογήσουμε την κατάσταση και διερευνήσουμε εναλλακτικές, αν δούμε τι δώρα μπορεί να μας φέρνει, τότε μπορεί να είναι ή να γίνει μία ευκαιρία για σημαντική και ουσιαστική αλλαγή στη ζωή μας, για να βελτιωθούμε ή και να βελτιώσουμε.
Πώς μαθαίνουμε τον τρόπο να χειριζόμαστε τις καταστάσεις και πιο συγκεκριμένα τις αλλαγές, αφού αναφερόμαστε σε αυτές, στη ζωή μας;
Μαθαίνουμε από πολύ νωρίς και διαρκώς. Λαμβάνουμε πληροφορίες από παντού, πρώτα και κυριότερα από τις αισθήσεις μας, με αυτά που βλέπουμε, ακούμε, μυρίζουμε, γευόμαστε,
Από τους γύρω μας: την οικογένεια, το σχολείο, την κοινωνία, την εκκλησία, μέσα από αυτά που μας λένε και μας διδάσκουν, καθώς και μέσα από τη συμπεριφορά τους και από αυτά που παρατηρούμε.
Μέσα από τα προσωπικά μας ενδιαφέροντα και επιδιώξεις των ενδιαφερόντων αυτών.
Λαμβάνουμε τις πληροφορίες, τις επεξεργαζόμαστε και τις ερμηνεύουμε μέσα από τα δικά μας φίλτρα, τις ερμηνεύουμε με βάση τον προσωπικό μας κώδικα ερμηνείας, ή αυτό που αποκαλώ το προσωπικό λεξικό του καθενός, (το οποίο είναι αυτό που φέρνει η καθεμία και ο καθένας μας με τη γέννησή του), στη συνέχεια τις δεχόμαστε ή τις απορρίπτουμε, και καταγράφουμε τις πληροφορίες αυτές ως γνώσεις, συναισθήματα και πεποιθήσεις. Υιοθετούμε απόψεις και συμπεριφορές, και όλα αυτά συμβαίνουν σε μη συνειδητό επίπεδο. Ένας βασικός στόχος της δουλειάς που κάνουμε με τον εαυτό μας είναι να τα φέρουμε αυτά όσο το δυνατόν πιο έξω, στο συνειδητό επίπεδο. Επειδή αποτελούν τον εσωτερικό μας κόσμο, την εσωτερική μας πυξίδα που μας κατευθύνει και τον εσωτερικό μας μαγνήτη που έλκει ανθρώπους, καταστάσεις και γεγονότα, η ποιότητα αυτών εξαρτάται από την ποιότητα και τη συχνότητα της ενέργειας που εκπέμπουμε.
Με άλλα λόγια η ζωή είναι ένας καθρέφτης, κυριολεκτικά, ότι του δείχνω αυτό μου αντανακλά, αυτό μου επιστρέφει. Αν χαμογελάσεις στον καθρέφτη σου, θα σου δείξει ένα χαμογελαστό χαρούμενο πρόσωπο, αν κατσουφιάσεις, θα σου δείξει ακριβώς αυτό, ένα κατσουφιασμένο πρόσωπο.
Επίσης, η ζωή καθρεφτίζει, αντανακλά τον εσωτερικό μου κόσμο. Οι άνθρωποι, οι καταστάσεις, τα γεγονότα που έρχονται δεν είναι τυχαία, κάτι έχουν να μου δείξουν, να μου μάθουν, για να τα αξιοποιήσω και να εξελιχθώ.
Γνωρίζοντας αυτές τις αρχές μπορούμε να κάνουμε συνειδητές επιλογές για αλλαγές, εσωτερικές αλλαγές, να φέρουμε την ισορροπία πρώτα μέσα μας, να επιλέξουμε την πιο αποτελεσματική για μας πορεία, και την κατεύθυνση, τον τρόπο και το ρυθμό με τον οποίο θέλουμε να προχωρήσουμε. Εδώ και λίγο καιρό έχει ξεκινήσει μία διαφορετική επανάσταση, μια εσωτερική επανάσταση της οποίας τα αποτελέσματα μπορεί να αργήσουν λίγο να φανούν, αλλά είναι αποτελέσματα που έχουν διάρκεια επειδή δεν είναι επιβαλλόμενα εκ των έξω, είναι κεκτημένα βιωματικά, μας ανήκουν και κανείς δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει.
Εμείς οι γυναίκες βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Τι θα επιλέξουμε; Να συνεχίσουμε να ζούμε σε έναν κόσμο όπου ανακυκλώνονται τα προβλήματα ή θα επιλέξουμε να γίνουμε οι πρωτοπόροι και να βοηθήσουμε στη δημιουργία του καινούργιου κόσμου με όραμα, ελπίδα, αγάπη, υπομονή, αποδοχή, αναγνώριση, σεβασμό, αλληλεγγύη, μοίρασμα και αναζήτηση ουσιαστικών λύσεων;
Δεν χρειάζεται να αποφασίσουμε σήμερα, η συνειδητή επιλογή θέλει το χρόνο της, θα έρθει όταν οι συνθήκες θα είναι ώριμες, και όταν η κάθε μία από μας θα είναι έτοιμη, θα κάνει τη στροφή προς τα μέσα, θα κάνει τις εσωτερικές της αλλαγές, θα ισορροπήσει εσωτερικά και μετά θα απλώσει το χέρι σε όσες και όσους θα είναι έτοιμοι να προχωρήσουν, θα είναι το παράδειγμα με την ίδια της την ύπαρξη, με την ίδια της τη ζωή.
Τελειώνοντας θα ήθελα να πω ότι πάρα το γεγονός ότι είναι κάπως σημαντικό να υπάρχουν ‘μέρες’ όπου γιορτάζονται συγκεκριμένες ομάδες ή συγκεκριμένα γεγονότα, και μας δίνεται η ευκαιρία να εστιαστούμε σ’ αυτά, να κάνουμε εκδηλώσεις για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε, οραματίζομαι τη μέρα όπου αυτό θα είναι καθημερινή πρακτική.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και το χρόνο σας, σας εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου χρόνια πολλά και δημιουργικά, με την αγάπη και την ευλογία του Θεού να σας περιβάλλει πάντα.
Ιωάννα Αλεξάκη
Εκπαιδευτικός – Ψυχοθεραπεύτρια
«Ολιστική προσέγγιση για καλύτερη ποιότητα ζωής»
Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κ. Αλεξάκη η οποία μας παραχώρησε το κείμενο της διάλεξης που έδωσε στα γραφεία του συλλόγου μας για να το αναρτήσουμε εδω στην σελίδα του συλλόγου μας. Την ευχαριστούμε από καρδιάς
